Abruzzo of de Abruzzen?
Eerst maar eens een kwestie ophelderen. Is het nou Abruzzo of de Abruzzen?
De naam Abruzzo komt van de naam ‘Aprutium’, een verbastering van ‘Praetutium’, dat ‘het land van de Praetutii’ betekent. De Praetutii waren een oud Italisch volk, dat leefde in het gebied rondom het huidige Teramo. Het geografische gebied dat wij tegenwoordig kennen als Abruzzo heeft in de geschiedenis verschillende namen gehad, inclusief de namen die de Romeinen eraan gaven: Samnium en Picenum. Pas in de middeleeuwen werd de naam gebruikt die we nu kennen voor het gebied dat het huidige Abruzzo én de regio Molise omvatte. In de 17e eeuw werd de regio opgedeeld in drie provincies: Abruzzo Ulteriore I (de huidige provincie l’Aquila), Abruzzo Ulteriore II (de huidige provincie Teramo) en Abruzzo Citeriore (de huidige provincie Chieti). Daarbij moeten de benamingen ulteriore (verder weg gelegen) en citeriore (dichterbij gelegen) gezien worden vanuit Napels. Deze indeling verklaart waarom de regio ook wel de Abruzzen genoemd wordt of in het Italiaans gli Abruzzi, een naam die we nog steeds tegenkomen in plaatsnamen als Anversa degli Abruzzi, en Tione degli Abruzzi. In het Italiaans wordt de streek tegenwoordig alleen nog maar aangeduid met het enkelvoudige Abruzzo.
Het groene hart van Italië
Als je een horizontale en verticale lijn door het midden van Italië zou trekken, dan zouden die elkaar precies in het midden van Abruzzo kruisen. Daarmee ligt de regio in het hart van het land. Vanuit Rome is het met de auto een uurtje rijden.
Er zijn in Abruzzo vier provincies. De provincie l’Aquila ligt in het bergachtige westen en bestrijkt meer dan 50% van het totale oppervlak van de regio. De andere drie provincies liggen in het oosten. Van noord naar zuid zijn dat Teramo, Pescara en Chieti. Elke provincie draagt de naam van zijn hoofdstad. L’Aquila is tevens de hoofdstad van de regio.
Het wapen van de regio (wit, groen en blauw) reflecteert precies het landschap: wit staat voor de besneeuwde bergtoppen in het westen. Groen weerspiegelt de grasrijke hoogvlakten en bosrijke bergkloven in de bergen en de heuvels met wijnvelden en olijfgaarden ten oosten van de bergen. En tot slot is het blauw een weergave van de langgerekte kust langs de helder blauwe Adriatische zee.
Abruzzo kent maar liefst drie nationale parken: de Gran Sasso-Monti della Laga (1413 km2), de Majella (628 km2) en Abruzzo (496 km2). Het vierde grote natuurpark is het regionale park Sirente Velino (564 km2). Ter vergelijking: ons Nationaal Park de Hoge Veluwe bestrijkt 55 km2. De snelweg die van Rome naar de kust gaat heet dan ook ‘la strada dei Parchi’. Daarnaast kent de regio nog vele kleinere natuurreservaten, waaronder enkele van het Wereldnatuurfonds. Niet voor niets noemt de regio zichzelf de groene regio van Europa. Het is eigenlijk één groot natuurpark met stadjes en dorpjes erin.
De bergen, met de hoogste bergen in Italië buiten Italië, huisvesten schitterende en zeldzame dieren en planten. Op de hellingen bevinden zich populaire skigebieden en paden voor wandelaars, mountainbikers en ruiters in de zomer. Eeuwenoude machtig brede, kilometerslange paden van lopen van de kustvlakte van Puglia naar de bergen in Abruzzo: de routes van de seizoenstrek van schapen met hun herders, die twee keer per jaar plaats vond, de transumanza. De grote hoeveelheid kastelen, bergdorpjes en oude boerderijen reflecteren duizenden jaren van geschiedenis. En de echo van eeuwenlange religieuze toewijding klinkt door in de indrukwekkende abdijen, stille kerken en afgelegen kluizenaarsoorden. De mensen zijn er gastvrij, respectvol en trots op de schoonheid, geschiedenis en keuken van hun regio. Het is noch zuid, noch noord Italië. Het is Abruzzo.
​
In Abruzzo op Instagram: